Donderdag 24 februari 2022. Russische troepen vallen Oekraïne binnen en stormen op richting hoofdstad Kiev. Overal in het land worden bombardementen gemeld. De angst is waarheid geworden: er woedt opnieuw een oorlog op het Europese continent. In de weken na de inval slaan miljoenen Oekraïners op de vlucht naar het Westen. In Oekraïne blijft het Leger actief voor de ontheemden ter plaatse. Ze bieden – waar mogelijk – onderdak en ondersteuning en bereiden maaltijden. Zodra de sirenes het sein ‘veilig’ geven, gaan collega’s de straat op om te kijken of ze de helpende hand kunnen bieden…Veel Oekraïners vluchten naar grenslanden als Polen, Moldavië, Tsjechië en Slowakije, maar vervolgens ook naar landen als Duitsland, Frankrijk, Roemenië, Oostenrijk, Zwitserland, Nederland en België.
In Nederland komt de hulpverlening al snel op gang en overal zien we steunbetuigingen – van Oekraïense vlaggen in de straat tot blauw-en-geel-verlichte gebouwen en protesten in voetbalstadions.
Leger meteen internationaal actief
Het Leger des Heils in Nederland, Tsjechië en Slowakije zet vrijwel direct alles op alles om vluchtelingen uit oorlogsgebieden in Oekraïne te kunnen helpen. In Tsjechië is het Leger samen met de regionale overheden bezig met uitbreiding van wooncapaciteit voor vluchtelingen. Aan de grenzen van Tsjechië en Slowakije verricht het Leger veldwerk om gestrande vluchtelingen bij te staan en verder te helpen. Het internationale Leger des Heils speelt snel en accuraat in op de urgente situatie en behoeften van ontheemde mensen afkomstig uit het oorlogsgebied. Noodhulpteams worden ingezet en er wordt druk gewerkt aan de planning van activiteiten en transporten. Ook wordt op tal van plekken, met name in de grensstreek met Oekraïne, emotionele ondersteuning geboden.
Nederland
In Nederland is het Leger des Heils vanaf het begin van de oorlog meteen druk bezig gegaan met voorbereidingen om getroffenen uit Oekraïne te helpen. Er wordt een territoriaal crisisteam georganiseerd en er wordt gewerkt aan huisvesting voor vluchtelingen uit de oorlogsregio. De nationale overheid, veiligheidsregio’s en gemeenten treden met het Leger des Heils in contact om de opvang mede te organiseren en coördineren. Meerdere organisaties en gemeenten staan klaar om de helpende hand te bieden. Ook werkt het Leger des Heils in Nederland aan het creëren van opslagruimte voor fysieke donaties, zodat we zijn voorbereid als er specifieke hulpvragen komen op dat gebied. Voor donateurs en vrijwilligers wordt een webpagina ingericht, zodat adequate hulp kan worden georganiseerd. Via een liveblog op de website, wordt de communicatie georganiseerd. En natuurlijk is gebed enorm belangrijk. Het Leger des Heils start dan ook met een gebedsnetwerk om zo, samen met broeders en zusters over de hele wereld, mensen en omstandigheden in Gods machtige hand te leggen.
Strijd gaat door: opvang bij gemeenten en particulieren
Als de oorlog in Oekraïne blijft voortduren en de strijd onverminderd doorgaat, zwelt ook de stroom vluchtelingen verder aan. De grenslanden en daarmee ook de collega’s van het Leger des Heils ter plaatse, hebben hun handen vol aan het in goede banen leiden van al die ontheemde mensen. Ook in Nederland wordt gewerkt aan huisvesting voor vluchtelingen uit de oorlogsregio. De 25 veiligheidsregio’s stellen opvangplekken beschikbaar op bestaande locaties. Samen met het Rode Kruis, VluchtelingenWerk Nederland, Takecarebenb en NLvoorelkaar, krijgt het Leger des Heils van de overheid de taak om vluchtelingen uit Oekraïne onder te brengen bij particulieren die vrijwillig een opvangplek hebben aangeboden. Om dat veilig en volgens humanitaire standaarden te doen, coördineren de hulporganisaties deze particuliere initiatieven. "Deze mensen hebben alles achter gelaten om hun leven te behouden. Wij kunnen ons niet voorstellen hoe dat is. Als opvangorganisatie helpen we daarom graag en zetten we onze expertise graag voor hen in. Dit doen we door gastgezinnen te ondersteunen en waar nodig professionele begeleiding in te zetten. We werken daarin ook samen met de collega-organisaties uit ons eigen werkveld," aldus bestuursvoorzitter Kapitein Harm Slomp van het Leger des Heils.
Weken worden maanden
In Kiev heroveren de Oekraïners al vrij snel terrein. Vanuit de hele wereld wordt steun geboden en de strijd woedt voort. Weken worden maanden en Oekraïne wint meer en meer terrein in het Oosten en Zuiden van het land. In Nederland bereidt men zich voor op het inrichten van ‘grote opvanglocaties’ voor Oekraïners. Tienduizenden vluchtelingen worden opgevangen op diverse locaties in Nederland. Daarbij worden gebouwen gereedgemaakt, maar ook bijvoorbeeld hotels en cruiseschepen ingezet als tijdelijke verblijfplaats.
Om al het extra werk met betrekking tot vluchtelingen uit Oekraïne in goede banen te kunnen leiden, zijn veel vrijwilligers nodig - met name voor de begeleiding van de opvang in gastgezinnen. Mensen kunnen zich blijven aanmelden via de website. Ook bedrijven die zakelijke donaties willen doen met passende goederen, kunnen contact opnemen met het Leger des Heils. En kleding blijft natuurlijk ook welkom in de kledingcontainers en inzamelpunten in Nederland.
Blijven strijden
Een jaar na het begin van de oorlog in Oekraïne, gaan onze harten en gebeden nog altijd uit naar de mensen die zo hard getroffen zijn door deze afschuwelijke strijd. Naar de collega’s van het Leger des Heils en andere hulporganisaties die onder moeilijke omstandigheden nog altijd actief zijn in de regio en hulp en ondersteuning bieden waar mogelijk. Naar de vluchtelingen die een veilig heenkomen zochten, vaak met achterlating van geliefden. Naar de kinderen, die ineens een heel ander toekomstperspectief hebben dan ruim een jaar geleden. En als Leger des Heils zullen we blijven strijden om mensen nieuw perspectief te kunnen bieden. Waarbij we de hoop en de bede uitspreken dat die andere – gewapende – strijd in Oekraïne gauw beëindigd mag worden, zodat gewerkt kan worden aan wederopbouw en een nieuwe toekomst.
Wat er is gedaan
Om een idee te geven van wat er door het Leger des Heils tot nu toe gedaan is om te helpen, hebben we een overzicht van onze activiteiten opgesteld.
Organisatie en communicatie
In de week na het begin van de oorlog, is meteen gestart met het organiseren van een crisisteam dat zich bezighoudt met opvang van vluchtelingen, noodhulp en transporten. Via een speciaal Liveblog op de website zijn alle activiteiten en ontwikkelingen de eerste maanden continu gecommuniceerd.
Transport hulpgoederen
Via ReShare, verantwoordelijk voor de textiel- en kledinginzameling, worden 14 transporten naar het getroffen gebied en de grensstreken georganiseerd. In totaal 280.000 kilogram aan goederen (zakelijke giften van nieuwe en benodigde producten) gaan in 12 trasporten naar Polen en de Oekraïense stad Lviv. Ook gaan er 2 transporten naar Chisinau in Moldavië.
Opvang vluchtelingen
Al snel wordt duidelijk dat tienduizenden vluchtelingen naar Nederland zullen komen. De veiligheidsregio’s en gemeenten organiseren opvangplekken en ook het Leger des Heils wordt ingeschakeld om de coördinatie van een aantal van deze plekken op zich te nemen. Op tal van plaatsen in Nederland worden gebouwen, hotels en zelfs cruiseschepen ingericht als opvangplek. In totaal worden in Nederland in 2022 ruim 86.000 Oekraïense vluchtelingen opgevangen. Het Leger des Heils is verantwoordelijk voor de coördinatie en begeleiding van ruim 5.000 van hen in de gemeentelijke opvang. Dat betekent ook bijvoorbeeld de coördinatie over meer dan een miljoen overnachtingen en het verstrekken van ruim 3 miljoen maaltijden.
Ook werkt het Leger des Heils aan de opvang bij particuliere gasthuishoudens. Samen met Takecarebnb, het Rode Kruis en Vluchtelingenwerk Nederland maakt het Leger des Heils deel uit van het consortium RefugeeHome dat deze vorm van opvang organiseert. In totaal vinden in 2022 ruim 3.000 Oekraïense vluchtelingen een plek bij bijna 1.500 gasthuishoudens. Het Leger is – met inzet van vrijwilligers – verantwoordelijk voor de begeleiding van de gastgezinnen en hun Oekraïense gasten.
Bekijk voor een overzicht van onze activiteiten ook de video.