Zelf gedaan!

Arjun is 19 jaar als hij op straat komt. Hij heeft een heftige ruzie met zijn vader gehad en deze heeft aangifte gedaan. Arjun werd het huis uit gezet. Nu heeft Arjun niet alleen geen onderdak meer, maar ook geen inkomen, want hij werkte in de kapperszaak van zijn vader. Ook daar mag hij niet meer komen. Gelukkig kan hij terecht in de jongerenopvang Vast en Verder.  

Hij is pas een paar jaar geleden naar Nederland gekomen en bij zijn vader gaan wonen waar nog twee broers woonden. Arjun is de enige die is opgegroeid bij zijn moeder, ergens in Zuid-Amerika. Hij spreekt, zoals hij zelf zegt, gebroken Engels. Nederlands vindt hij moeilijk. Maar als ik aanbied om de gesprekken in het Engels te doen, wil hij dat niet. Want hij moet toch goed Nederlands leren.

Arjun is zo’n jongen die gemakkelijk tussen de mazen van reclassering en hulpverleners glipt. Altijd op tijd bij afspraken, beleefd, regelt zijn eigen zaken. Ook bij Vast en
Verder hoeven ze hem nauwelijks te begeleiden. Zijn kamer is altijd netjes, hij gaat een mbo1 opleiding doen.

Halverwege het toezicht vertelt hij dat hij het diploma heeft gehaald en besloten heeft verder te gaan met mbo2. Daarnaast heeft hij een kapper gevonden waar hij in de avonden en weekenden eigen klanten mag knippen. Hij verdient niet veel, want de eigenaar wil een flink deel, maar hij kan er net van rondkomen. Gaandeweg komen we tot de conclusie dat er eigenlijk niks mis is met deze jongen. Als we hem in een zelfstandige woning kunnen plaatsen, eventueel met nog wat begeleiding, gaat het helemaal goedkomen met hem. We melden hem overal aan: begeleid wonen, jongerenwoningen, studentenhuisvesting, maar hij blijkt nergens voor in aanmerking te komen.

Na anderhalf jaar toezicht kijkt hij me tijdens een gesprek ineens wat verlegen aan. “Ik werk weer voor mijn vader,” zegt hij. “Tjee, hoe komt dat zo?” zeg ik verrast. “Mijn broer die bij hem inwoont is vader geworden en ik ben toch naar het kindje gaan kijken. En, nou ja, hij vond het goed als ik terugkwam in de kapperszaak. Maar ik kan daar niet meer wonen.” Ik vraag hem hoe groot de kans is dat ze weer ruzie krijgen, dat het misgaat. “Dat gaat niet meer gebeuren. We gaan nu gewoon zakelijk met elkaar om. Ik laat me ook nooit meer op dat punt brengen.”

Boeken

Ik vraag hem wat er nu anders is. “Kijk, mevrouw, ik heb boeken gelezen.” Hij noemt een aantal titels. “Die boeken gaan over hoe je op een goede manier met geld kunt omgaan. Hoe je van geld meer geld kan maken door slim te besteden. Maar ook hoe je de juiste beslissing kan nemen in elke situatie. De vraag is of je gedachten je gevoel bepalen of dat je gevoel je gedachten bepaalt. Als er bijvoorbeeld iets gebeurt, dan heb je daar een gevoel over. Dat gevoel bepaalt wat je denkt en dan ga je je op die manier gedragen. Maar als je nadenkt over de gevolgen, dan ga je anders denken, en ga je niet je gevoel laten bepalen wat je doet.” “En dat heb jij uit boeken geleerd?” “Ja mevrouw.”

Hij is altijd zo beleefd en spreekt inmiddels perfect Nederlands. Ik weet even niets te zeggen. Gebeurtenis, Gevoel, Gedachten, Gedrag en Gevolgen. Had ik hem die vijf G’s moeten leren? Ik had meer aandacht aan zijn agressieprobleem moeten besteden en niet alleen aan wonen. “Begrijpt u dat ik mij nooit meer op dat punt zal laten brengen?” Hij kijkt me aan en ik zie de verwachtingsvolle spanning op zijn gezicht. “Dat begrijp ik zeker. Je hebt je een heel belangrijke levenskunst eigen gemaakt en je hebt dat helemaal zelf gedaan!”

Ik zie een trotse blik verschijnen, dan een twinkel en daarna een brede lach. Nee, achteraf is het goed dat ik het niet over zijn agressie heb gehad. Mijn motto is immers altijd geweest: Nooit iets voor iemand doen wat hij zelf kan.