Een veilige plek voor alle mensen

Sinds een jaar bouwt Martin Brand als korpsofficier in Harderwijk aan een leger. Een manschap dat eenzaamheid en gebrokenheid tegengaat, maar vooral strijdt vóór salvation, herstel. Martin is klaar met kerkje spelen, dus pakt hij het op een vernieuwende manier aan. “Ik zeg vaak eerst ja. Daarna kijk ik wel hoe we het gaan regelen.” 

Middenin de groene wijk Slingerbos zit Martin Brand (41) in de zon voor het korpsgebouw. Een jaar geleden bestond dit korps nog maar uit twaalf senioren en een jongedame, inmiddels groeit de beweging, zoals Martin het graag noemt, en zijn tientallen nieuwe mensen toegevoegd aan de familie. Het geheim achter de groei kent hij niet, maar wat zeker helpt, is de ‘ja-houding’ van Martin, zoals hij het zelf noemt. “Ik zeg vaak eerst ja, en daarna kijk ik wel hoe we het kunnen regelen. Meestal komt dat goed. Ik geloof sterk in lokaal leiderschap en eigen verantwoordelijkheid van onze vrijwilligers. Mijn taak is mensen op de juiste plek zoveel mogelijk ruimte geven.”

Martin heeft deze pioniersplek ‘Zin in Harderwijk’ gedoopt en springt in op de behoefte aan familie die hij om zich heen proeft. “Het Leger des Heils heeft het imago er vooral voor kwetsbare mensen te zijn, maar van de oprichters William en  Catherine Booth zocht Catherine juist ook de mensen op die het ogenschijnlijk voor elkaar hadden. Dus organiseren wij – naast bingo’s, maaltijden, inloop- en knutselmomenten – ook een Broedplaats voor Vrije Vogels, met avonden waarop we bijvoorbeeld een interessant boek of inspirerende filosoof bespreken. Al onze mensen ontmoeten elkaar op het maandelijkse Familiefeest dat we in het nieuwe seizoen willen starten. Alle mensen die zich bij ons aansluiten zetten zich in voor de gezamenlijke missie. We horen bij elkaar, als een Leger.” 

Daar zou zomaar ‘Het kleine café aan de haven’ gezongen kunnen worden, want Martin haalt veel inspiratie uit dit kroegenlied. ‘Daar in dat kleine café aan de haven zijn de mensen gelijk en tevree, daar telt je geld of wie je bent niet  meer mee.’ Dát is de roeping van het Leger des Heils, denk ik. Dat we zó inclusief zijn dat we het niet eens beseffen. Geen  foto op Facebook met ‘Hier is Truus met één tand, ze leeft van een uitkering, maar wat mooi dat ook zij zich bij ons thuis  voelt’. Bwah! Dat is niet inclusief, maar promotioneel. Wij zijn een veilige plek voor alle mensen. Punt.” 

Martin was jarenlang vooral actief als gospelzanger, totdat hij eind 2018 de overstap maakte naar het Leger des Heils. Dat begon eerder dat jaar met een onrustig gevoel, alsof er verandering op komst was. Hij schreef die gevoelens op. Zinnen als: Ik wil omgaan met mensen uit alle lagen van de samenleving. En: Gods bestemming delen met mensen die daar niet meer in durven geloven. “Zonder het te weten schreef ik over het Leger des Heils. Niet lullen maar poetsen, herstel van menselijke waardigheid. Het raakt me heel diep als ik merk dat mensen zich ‘onwaardig’ voelen door hun levenservaring. Ik denk dat we daar moeten zijn als Leger des Heils.” 

Martin is klaar met kerkje spelen, zegt hij. “William Booth zei: ‘Kerken zijn er al genoeg, ik wil een leger vormen’. Dat wil ik hier ook doen. Samen strijden! Voor salvation, dus herstel, en tegen eenzaamheid en gebrokenheid. Ik geloof heilig in twee kenmerken van het Leger des Heils: realistisch en idealistisch. We zijn realistisch over de shit, dus als iemand mij wanhopig vertelt dat ‘ie z’n kind slaat, dan wil ik dat hij weet dat ik enerzijds schrik omdat het een serieus probleem is – realistisch – maar dat ik hem anderzijds niet afwijs als persoon. We zijn idealistisch in de zin van: samen pakken we dit probleem aan. Er is altijd een weg omhoog.”

Aan de ene kant is ‘Zin in Harderwijk’ laagdrempelig en is iedereen welkom, aan de andere kant wil Martin voor het team de lat hoog leggen. “Ik wil het gevoel overbrengen dat je als ‘lid’ onderdeel gaat uitmaken van een speciale groep met een uitgesproken missie; dat je dus moet trainen om bij het Leger te komen en te dienen, én dat het fantastisch is. Ik wil een gezonde soort trots aanwakkeren, dus als iemand zich aansluit, maken we daar een feestje van, het is niet zomaar iets.” Een Bijbeltekst die de ‘legeraanvoerder’ momenteel inspireert bij zijn werk, is Efeziërs 2 vers 10: Want hij heeft ons gemaakt tot wat wij nu zijn: in Christus Jezus geschapen om de weg te gaan van de goede daden die God heeft voorbereid. Martin begint ervan te stralen. “Zo mooi: Hij heeft ons geroepen uit de wereld – een beetje old skool Leger des Heils, ergens een tikje wereldvreemd misschien… – maar wél gemaakt om midden in die wereld een weg te gaan van goede daden die Hij heeft voorbereid. Wat dat precies is, blijft altijd zoeken."

"Het komt op je pad, bijvoorbeeld toen ik God en mijn leidinggevende vroeg om een coördinator met oog voor detail – daar ben ik niet goed in. Kort daarop lag er een kaartje op de deurmat van Anneke. Ze heette me, met haar gezin, welkom in de buurt en gaf aan dat ze graag iets wilde betekenen. Later kreeg ik van verschillende kanten de tip om ene Anneke te vragen om te helpen – de dame van het kaartje dus! We zijn gaan koffiedrinken, ze werd met haar gezin deel van onze geloofsfamilie. Anneke is onze coördinator geworden en zelfs collega binnen het Leger des Heils, zo kan het gaan!”