column jeugdbescherming agressie intimidatie

Achteruitkijkspiegel

Columns uit de jeugdbescherming

Jeugdbescherming
Tekst: Jeugdbeschermer 001

Ik controleer regelmatig in mijn achteruitkijkspiegel of ik misschien gevolgd word. De keren dat ik in onstuimige perioden voor mijn gemoedsrust een blokje om ben gereden, kan ik niet op één hand tellen.

In de groepsapp met alle collega’s uit ons basisteam is laatst ook een artikel doorgestuurd, getiteld: ‘Medewerkers jeugdzorg haken massaal af vanwege agressie: ‘Ben met een mes bedreigd’’. De collega die het doorstuurt, schrijft “Nou, dat mes herkennen wij wel hè?” Dit wordt door een aantal collega’s bevestigd. Zo uitzonderlijk is het dus niet. “Dit is inherent aan ons werk” is een uitspraak die vrijwel dagelijks tussen de muren van het kantoor weerklinkt. Het is naïef om te denken dat je als jeugdbeschermer niet met agressie te maken krijgt, ook al investeer je nog zo in een constructieve samenwerkingsrelatie met je cliënten.

Olifantshuid

In ons werk nemen we beslissingen waar altijd wel iemand niet blij mee is. En soms gaat dat gepaard met intimidatie en geweld. Het sluipt erin, je raakt er soms zelfs aan gewend. ’s Ochtends trek je je olifantshuid aan. Je roept af en toe ‘Dat is inherent aan ons werk’ en stort je op dat wat voor je ligt. Thuis vertel je lang niet over alle incidenten die je meemaakt. In zo’n dagelijkse gang van zaken kan het gebeuren dat je agressie en intimidatie als normaal gaat zien.

Impact

Natuurlijk is er begrip voor de pijn en het onvermogen waaruit agressie vaak voortkomt, maar het effect op ons is enorm. Geweld is nooit de oplossing. Werken in de jeugdzorg mag daar nooit door bepaald worden. Maar verwachten dat agressie helemaal verdwijnt, is niet realistisch. We moeten ervoor waken dat we deze agressie niet als normaal gaan beschouwen. Agressie heeft impact. Het gevaar is dat we door normalisatie van geweld vergeten goed voor onszelf te zorgen. Je wilt je niet ziekmelden na een traumatische gebeurtenis, omdat anderen daar de dupe van zijn. Er zijn namelijk altijd hulpverleners die jou nodig hebben en kinderen die teleurgesteld zijn als de jeugdbeschermer de afspraak verzet.

Bijna 20%

Of agressie de reden is dat veel collega’s vertrekken, weet ik niet. Feit is dat jaarlijks bijna 20 procent van de medewerkers weer vertrekt. Naar verwachting heeft de combinatie van agressie, complexiteit van de casussen en de hoge werkdruk hier zeker invloed op. Momenteel vinden er op politiek niveau gesprekken plaats over het verlagen van onze caseload. Natuurlijk zou die verlaging wat lucht geven, maar de agressie zal er niet mee afnemen. 

Bloed, zweet en tranen

Nu hoor ik je denken: waarom werk je dan in hemelsnaam nog in de jeugdbescherming? Ondanks alles wat dit werk zwaar maakt, zou ik nergens liever werken dan op een plek waar ik het verschil kan maken tussen veilig en onveilig opgroeien. Juist als je met bloed, zweet en tranen zaait, is er gejuich als je iets moois oogst. En de oogst is dat het kind zich veiliger voelt. Zich weer kan ontwikkelen. Weer naar de toekomst durft te kijken.

En ja: we nemen heel veel gedrag voor lief, omdat we het kind willen helpen. Maar laten we niet vergeten dat het niet normaal is om voor alles en nog wat te worden uitgemaakt. Of zelfs doodsbedreigingen ontvangen, omdat een ouder onze bemoeienis niet kan waarderen. Het aankaarten hiervan is nu eenmaal onderdeel van ons werk geworden. Naast het kind ook voor jezelf opkomen, is pas écht inherent aan ons werk.

Over Jeugdbeschermer 001
Kort na de zoveelste documentaire over misstanden in de jeugdzorg, lees ik een nieuwsartikel over een, volgens de schrijver, onterechte uithuisplaatsing. Mijn collega’s en ik werken in het gedwongen kader en zijn per definitie niet welkom, omdat we vaak impopulaire en ingrijpende beslissingen nemen. Ondanks de kritiek, werkdruk en agressie waar we mee te maken krijgen, zijn er weinig dagen waarop ik geen stapje harder loop. Een eenzijdige documentaire die stelt dat de jeugdbescherming haar invloedrijke positie misbruikt en het bij het verkeerde eind heeft, kan mij mijn werkplezier in één klap ontnemen. Aan de andere kant van die documentaires en artikelen werken wij, de jeugdbeschermers. Van hun werk wil ik graag een stukje laten zien.

Iedere maand deelt een van onze twee columnisten uit de jeugdbescherming wat zij meemaakt in een zelfgeschreven column. Ze licht haar visie toe op het wel en wee in haar werkveld. Op de hoogte blijven van nieuwe verhalen? Volg ons dan op LinkedIn!